Test van digitale printservices

Test van digitale printservices
(okt. 2005)

1. Wie is ik?	2. Waarom deze printservice test?	3. De geteste aanbieders
4. De manier van testen	5. De testfoto's	6. Veel aanbieders, weinig afdrukcentrales !!
7. Service	8. Formaat en afsnijden	9. Het kleurenspectrum
10. De vingerafdruk van de machine	11. Nog een vingerafdruk	12. Automatische correcties in de centrale
13. Scherpte	14. Papier	15. Prijs
16. Samenvatting	17. Conclusie

1. Wie is ik?

Ik = Leo Peeters, sinds enige tijd onderhoud ik voor een ex-collega die een motor-zweefvliegtuig heeft een website, nl www.powerglidertaifun.de . Het doel van deze website is het met elkaar in contact brengen van liefhebbers van het zweefvliegtuigtype Valentin Taifun 17 E en EII. Ooit begonnen met een website voor stichting Kerk en Wereld te Geleen, een stichting waarvan ik secretaris ben en die ooit een creche in Jandaia (Brazilië) heeft opgestart, in samenwerking met een geestelijke uit de parochie die jarenlang aldaar verbleven heeft. Deze website is inmiddels ter ziele, maar in de plaats daarvan zijn er een paar nieuwe gekomen waaronder een site voor een project in Brotseula (Georgië) alwaar een weesschooltje ligt dat best nog wat steun uit Nederland kan gebruiken. In het dagelijks leven geef ik met veel plezier wiskunde op het Citaverde College (voorheen AOC, voorheen Biologische School) in Roermond, een school voor groen onderwijs.

Het websitevirus breidt zich langzaam uit want ik ben begonnen ook voor mijn vrouw een website op te zetten.
In mijn vrije tijd houd ik me, behalve met het reeds genoemde goede doel, ook bezig met fotograferen. Mijn voorkeur gaat daarbij uit naar landschappen en stadsgezichten. Ook voor mijn astronomiehobby maak ik regelmatig foto's van interessante onderwerpen als zon, maan, sterrenbeelden en af en toe een komeet indien mogelijk. Mensen zul je als hoofdonderwerp weinig aantreffen op mijn vrijetijdsfoto's. Het gebeurt regelmatig dat ik bij het inplakken van een honderdtal vakantiekiekjes tot de conclusie kom dat mijn vrouw of ikzelf nauwelijks voor de lens te vinden zijn. Wat mijzelf betreft is dat verklaarbaar, ik sta immers meestal achter het toestel. En mijn vrouw.... Tsja , daar heb ik eigenlijk geen foto van nodig om me te herinneren hoe ze er ook al weer uitziet.

De planeet Venus schuift
voor de zon langs
8 juni 2004

Bijna volle maan
1 augustus 2004

In eerste instantie fotografeerde ik analoog. Om met name de handmatige instellingen en mogelijkheden van de gebruikte spiegelreflexcamera's (Praktika MTL 5 en een Nikon F-401 S) onder de knie te krijgen heb ik toen een paar cursussen fotografie gevolgd op de plaatselijke Volksuniversiteit.
Alhoewel ik het opkomen van de digitale camera in het begin wat argwanend volgde, ben ik uiteindelijk toch overstag gegaan en heb ik begin 2004 een Olympus C 740 Ultra Zoom gekocht.
Deze camera heeft (slechts) 3,2 Megapixels, maar er kunnen acceptabele afdrukken tot 20 x 30 cm mee gemaakt worden en voorlopig leek me dat voldoende.
De belangrijkste reden om juist voor deze camera te kiezen was dat ik niet bereid was direct een grote som geld op tafel te leggen voor een digitale spiegelreflex, maar aan de andere kant toch wel de mogelijkheid wilde hebben om, net als bij de analoge spiegelreflex, een aantal zaken handmatig in te kunnen stellen. Zo kan deze camera als een van de weinige niet-spiegelreflexen toch tot 16 seconden belichten, hetgeen met name bij astrofoto's van minder heldere objecten van belang kan zijn. Bovendien heeft de Olympus C 740 UZ een zoombereik van 10x ,waarvan ik overigens in de praktijk uit kwaliteitsoverwegingen meestal niet meer dan 6 a 7 keer gebruik. Eigenlijk zou je kunnen stellen dat de 740 een soort hybride is die het midden houdt tussen een digitale spiegelreflex en een ik-stel-alles-automatisch-goed camera.
Tot nu toe bevalt de Olympus uitstekend, maar het zou mij niets verbazen als over een tijdje er toch een spiegelreflex naast komt te liggen. Omdat de Olympus goed bevalt zou dat best eens een Olympus E-500 kunnen worden, maar ook een Canon Eos 350 D of een Nikon D-50 of D-70 wordt overwogen. Anyway, we zien wel als de tijd rijp is.

2. Waarom deze printservice test?

Met de aankoop van een nieuwe camera veranderen ook je behoeftes. Het gebruiken van de A/S/M instellingen leverde natuurlijk geen problemen op. Al lang gewend van de analoge spiegelreflex, hooguit dat de bediening vanuit een menu werkt i.p.v. met draaiwieletjes, maar het principe bleef hetzelfde.
Nee, op den duur wilde ik toch wel eens wat meer leren over foto-bewerkingssoftware.
Af en toe werkte ik er wel eens mee, maar verder dan een uitsnede maken of (op de gok) wat kleuren aanpassen kwam ik niet. Vandaar dat ik me na de zomer opnieuw heb ingeschreven voor een cursus fotografie, maar ditmaal een cursus waarbij de nadruk lag op het bewerken van digitale opnames.
In les 2 was één van de huiswerkopdrachten: "Bewerk een foto waar je al redelijk tevreden over bent, door gebruik te maken van een (betere) uitsnede. Maak daarbij ook gebruik van contrast/helderheid en kleuraanpassingen."
Van een aantal foto's moesten we een afdruk maken, zowel van het origineel als van het bewerkte bestand.
Omdat ik tot dat moment zeer tevreden was over mijn via de Hema-printservice afgedrukte foto's liet ik ook voor deze opdracht de foto's weer (via hun upload fotoservice) afdrukken.
Wat me onmiddellijk opviel bij het bekijken van die afdrukken was dat het kleurverschil tussen origineel en bewerking op mijn pc-beeldscherm veel groter was dan dat van de gemaakte afdrukken.
Waar ik me een kwartier per foto op suf had liggen proberen werd door "iets" bij de printservice voor driekwart weer teniet gedaan.

De vraag rees: Wat is nog het nut van fotobewerking op de pc als de foto's qua kleurstelling niet zo afgedrukt worden als ik ze zelf op mijn beeldscherm zie?

Naar mijn idee is het antwoord op deze vraag: "niets !!!"

Aangezien ik "niets" geen bevredigend antwoord vond, ben ik in eerste instantie eens gaan proberen hoe andere printservices de aangeleverde bestanden afdrukken.
Startpunt vormde een test waarbij een aantal verschillende printservices gewoonweg uitgeprobeerd werden.
Al doende leert men snel, zeker in een weekje herfstvakantie, vandaar dat ik via deze webpagina de resultaten van de test met anderen dacht te moeten delen.
Wellicht dat de geinteresseerde lezer er zijn voordeel mee kan doen.

3. De geteste aanbieders

In eerste instantie was de bedoeling bij een aantal grootgrutters die een digitale uploadservice hebben een aantal foto’s te laten afdrukken om deze vervolgens op een zo objectief mogelijke manier met elkaar te kunnen vergelijken. Bij het lezen van gebruikerservaringen op diverse internet-fora viel me op dat er zowel sterk positieve als sterk negatieve ervaringen waren met 1-uurs-services. Daarom heb ik er daarvan ook nog 3 meegenomen in de test.
Een weekje later heb ik na het bekijken van de foto's ze ook nog naar profotonet in Gouda gemaild. Dit omdat ik er nogal wat positieve opmerkingen in diverse internetfora over gelezen had.
Bij dit bedrijf kan men alleen in Gouda zelf afhalen. De tweede optie (waar ik voor gekozen heb) is op laten sturen via de post.
De benaderde aanbieders waren in alfabetische volgorde:

Albert Heijn
Blokker
Combi-vakfotograaf Delahaye (Geleen) 1 uurs service
Foto Quelle
Hema
Hema 1-uur-service Roermond
Hema 1-uur service Sittard
Kruidvat
Media Markt
Profotonet
Trekpleister

4. De manier van testen

Bij de digitale internetuploadservices werd ervoor gekozen om 8 foto’s te uploaden en af te laten drukken.
Elk van de 8 foto's komt rechtstreeks en onbewerkt uit de digitale fotocamera.
Er zijn geen "photoshop"-wijzigingen in het beeldbestand uitgevoerd en ook is de door de camera gekozen naamgeving van het bestand ongewijzigd gelaten..
Omdat niet iedere aanbieder exact dezelfde formaten in zijn assortiment heeft, leek het me in eerste instantie moeilijk om de resultaten zo objectief mogelijk met elkaar te kunnen vergelijken. Ook begreep ik uit andere ervaringsverhalen dat niet iedere aanbieder voor elk formaat met dezelfde papiersoort werkt. Daarom werd ervoor gekozen om in ieder geval de VIT-foto bij iedere aanbieder op hetzelfde (10x15) formaat af te drukken. Deze foto bevat tal van kenmerken waarmee de kwaliteit van de afdrukken goed met elkaar vergeleken kunnen worden. Zo staat er een band met een kleurenspectrum aan de rechterkant van de foto, eenzelfde band aan de linkerkant loopt van zwart in diverse gradaties grijs naar wit, op diverse plaatsten staan kleine details en teksten en er staan diverse gekleurde vierkantjes op. Omdat veel digitale camera’s foto’s maken in het 4:3 formaat in plaats van het ouderwetse (analoge) 3:2 formaat, werden de andere 7 foto’s afgedrukt op 11,4x15 (Hema, Hema 1-uur en Foto Quelle), 9x13 (Media Markt en Kruidvat) of 10x13,3 (overige aanbieders).
In geval van de internetupload-services werd ervoor gekozen om de foto’s na afdrukken in een dichtbijzijnd filiaal op te halen. Vrijwel iedere service biedt overigens tegen een geringe meervergoeding de afdrukken per post thuis te laten bezorgen, maar hiervan is geen gebruik gemaakt.

De gekozen afhaalfilialen:
Albert Heijn (Rijksweg Geleen)
Blokker (Markt Geleen)
Foto Quelle (DA drogisterij Marga, Jos Kleijnenlaan Geleen)
Hema (Gravenhof Geleen)
Kruidvat (Salmstraat Geleen)
Media Markt (Franciscus Romanusweg Maastricht)
Profotonet (post)
Trekpleister (Salmstraat Geleen)

Omdat ik ook benieuwd was naar de kwaliteit van 1-uurs services heb ik dezelfde foto's eveneens op 3 verschillende 1-uurs services laten afdrukken; Hema (2x) en Combi.
De 1-uurs services bij de Hema waren die van Sittard (Rosmolenstraat) en Roermond (Gr. Gerardstraat).
De gebruikte 1-uurs service van de Combi-vakman was Foto Delahaye op de Rijksweg in Geleen.

5. De testfoto’s

De keuze voor de 8 foto’s is op puur persoonlijke gronden gemaakt.
Mijn voorkeur gaat zoals gezegd vooral uit naar natuur en landschappen.
Hieronder zie je de gebruikte bestanden (wel verkleind natuurlijk) met telkens een korte beschrijving erbij.

Ik had verwacht dat de afdrukken van verschillende aanbieders elkaar niet ver zouden ontlopen.

De verschillen bleken voor sommige foto's gigantisch.

Foto 1, een referentiefoto uit de VTS-set van Fuji.
De foto is verdeeld in 4 kleinere foto’s met contrastrijke elementen, tekstjes zowel in opdruk als in de foto zelf, twee spectraalbanden (kleur en grijstinten), elementen die door slecht ingestelde printers nauwelijks correct afdrukbaar zijn, enz. enz.
Het origineel van deze foto is (in hoge resolutie) downloadbaar via diverse websites, nationaal en internationaal.
Op fujifilm.nl is een pdf document met toelichting bij de testset te vinden. De set is ook bij de betere fotozaak verkrijgbaar voor 5 euro.

Foto 2 is er een van een in avondrood (oranje) ondergaande zon, waarbij een deel van de zon bedekt wordt door een schoorsteen in een fabriekslandschap. Doordat de foto bij tegenlicht genomen is, is het fabriekslandschap als silhouet zichtbaar. Met name in de gelijkmatigheid van de hemelachtergrond traden er zichtbare verschillen op, maar ook de zon achter de schoorsteen leverde duidelijk zichtbare verschillen op.

Foto 3 is op een bewolkte dag in een van zonlicht verstoken bos in de Eifel (D.) gemaakt. Het mos dat de bodem bedekt was volgroen van kleur. Ik heb ter plekke meerdere foto’s gemaakt, net zo lang totdat het resultaat de werkelijkheid zo goed mogelijk benaderde, Dit resulteerde in een belichtingstijd van 1/40 seconde. Bij de afdrukken bleek dat menige afdrukcentrale grote problemen had om deze foto tot een aanvaardbaar resultaat af te drukken.

Foto 4 is eveneens in tegenlicht genomen, maar ditmaal verschuilt de zon zich achter een stel wolken die op hun beurt weer omgeven zijn door een aantal meer of minder afgedekte zonnestralen. Bij deze afdruk waren er wel zichtbare verschillen, maar die waren niet echt opvallend of storend bij een vluchtige blik.

Foto 5 is er een van een (gedeelte) van een standaardmolen tegen een helderblauwe achtergrond. Ik was met name benieuwd hoe die blauwe lucht op de afdrukken over zou komen. Ook hierin bleken duidelijk verschillen aanwezig.

Foto 6 is er een van een paard na lichte sneeuwval. Er zitten behalve de witte sneeuw en het bruine paard weinig kleuren in, maar met name de bladloze bomen op de achtergrond vertoonden op diverse afdrukken een roodachtige schijn die in het originele bestand veel minder naar voren kwam. Hier en daar kwam nog een plukje groen gras door de sneeuw heen en ook dat werd nogal eens in een andere tint afgedrukt. .

Foto 7 bevat een afbeelding van een kunstwerk in de tuin van kasteel Jehay (B.) Het kunstwerk bestaat uit een aantal vernuftig in elkaar gestoken houten laden uit diverse bureau’s. Wat me ter plekke trof was behalve het kunstwerk zelf de mooie combinatie van de blauwe lucht, het groen gras en het bruin in het kunstwerk. Ook hier waren de afdrukken lang niet zo uniform als ik in eerste instantie verwacht had.

Foto 8 is genomen vanaf een viaduct over de autosnelweg. Doordat de foto in het donker is gemaakt met een belichtingstijd van 16 seconden verdwijnen de auto’s en resteert slechts de banen van de kop- en achterlampen. Ik was benieuwd hoe de afdruk er uit zou zien, maar de verschillende afdrukken ontliepen elkaar minder dan verwacht.

6. Veel aanbieders, weinig afdrukcentrales!

Veel digi-kiekers zijn zich niet bewust van het feit dat er weliswaar een enorm groot aantal aanbieders van digitale printservices bestaan, maar dat er slechts een handjevol afdrukcentrales gebruikt wordt om de foto’s op papier te krijgen.
Uiteindelijk zijn de in deze test via internet bij 7 aanbieders geuploade bestanden slechts in 3 verschillende centrales afgedrukt.

Kruidvat, Trekpleister, Mediamarkt en AH gebruiken alle vier dezelfde afdrukcentrale, te weten het van oorsprong Duitse CeWe Color . En zij zijn niet de enige klanten in Nederland.
Ook Etos, Schlecker en tal van andere grotere en kleinere bedrijven maken gebruik van de diensten van CeWe.
CeWe Color AG u Co heeft 22 foto-laboratoriumvestigingen in heel Europa, maar voor zover ik heb kunnen nagaan werden in ieder geval bij deze test de bij Kruidvat, Media Markt, Trekpleister en AH afgeleverde foto's in een Duits afdruk-laboratorium van CeWe verwerkt.

Een kijkje in het productieproces bij CeWe.
De kwaliteitscontrole van de printer vindt grotendeels computergestuurd plaats.

Een medewerkster in het digilab. Op de achtergrond liggen de diverse bestelmapjes van verschillende aanbieders.

Of je nu je bestanden inlevert bij Kruidvat, Mediamarkt, AH of Trekpleister, ook via de Duitse website van CeWe Color kun je van al je bestellingen de de status controleren.
Daar moet je uiteraard wel je klantnummer en je ordernummer voor bij de hand hebben.

Kruidvat, Trekpleister, Mediamarkt en AH hebben dezelfde uploadserver (photoprintit.de), exact dezelfde fotomapjes (slechts anders in de opdrukreclame), zitten in hetzelfde bezorgroutesysteem en hebben hetzelfde bestelnummeringssysteem.
De bestelnummers lopen zelfs door in volgorde van uploaden, ongeacht bij welke winkel je ze bestelt.
In de test waren dat de volgende nummers: 453588 (AH), 454414 (Kruidvat), 455062 (MediaMarkt) en 455320 (Trekpleister).
De bestaden zijn geupload tussen zaterdagavond 21.38 uur en zondagochtend 0.22 uur.
Als, zoals je zou mogen veronderstellen, de ordernummers ononderbroken doorlopen, betekent dit dat er op een niet echt druk tijdstip er zo'n dikke 600 bestellingen per uur via photoprintit.de bij CeWe belanden.
Let op: we hebben het dan alleen over digitaal geuploade bestanden.
Er worden ook nog eens digitale bestanden per CD-ROM naar de centrale gestuurd.
Daarnaast is de markt voor analoge opnames weliswaar slinkend, maar toch ook niet onaanzienlijk.
CeWe Color was, zo blijkt uit de persinformatie, alleen al het eerste halfjaar van 2005 goed voor bijna anderhalf miljard (1.500.000.000) digitale afdrukken voor meer dan 40.000 bedrijven en klanten!

CeWe Versand
Met zoveel bestellingen heb je inderdaad een heftruck nodig om de fotootjes naar de juiste klant te brengen.

De fotomapjes (zeg maar de enveloppen waarin je foto's bij het afhalen in verpakt zijn) van AH, Kruidvat, Media Markt en Trekpleister, zoals ze bij de test geproduceerd werden, hebben exact dezelfde stickers, zelfs de opdruk van deze stickers is hetzelfde, met dien verstande dat de opdruk van één van de twee enveloppen van het Kruidvat met een ander soort printer gemaakt is. Kennelijk is deze deelbestelling op een andere manier door het productieproces gelopen als de rest van de club.

Rechts: Van boven naar beneden de etiketten van AH, Kruidvat, Media Markt en Trekpleister. De 6 cijferige code op de tweede regel is het ordernummer. De codes van de bestelde formaten zijn uiteraard ook gelijk. B.v. 4006 is de indexprint. Wat o.a. opvalt in de Routecode is dat de nummers 8753 (Kruidvat) en 8755 (Trekpleister) wel erg dicht bij elkaar liggen. En dat is helemaal niet zo raar want ze liggen in Geleen allebei in dezelfde straat.		Links: de prijsmachine aan het eind van het productieproces bij CeWe.

Tot zover CeWe Color.
Over naar concurrent Blokker.
Blokker doet het uploaden via Kodakimages.com en gebruikt een andere afdrukcentrale. De Kodakcentrale is gericht op meerdere taalgebieden, gezien de tweetalige opdruk (Frans en Nederlands) op hun mapjes. Geheel in overeenstemming met hun website waarp zij zich presenteren als zijnde "dé fotoservice site bij uitstek in België, Nederland, Luxemburg en Frankrijk".
Volgens de website van kodakimages.com is de digitale bestelservice van Kodak beperkt tot het grondgebied van Nederland en België.
Winkelketens als Dixons, Makro en Super de Boer maken gebruik van de Kodak centrale, maar ook lokale fotografen zoals b.v. Foto Graus in Maastricht zijn klant.

Tot slot van de grootgrutters nog FotoQuelle.nl en Hema.
Ook zij gebruiken een en dezelfde afdrukcentrale, n.l. het Fujilab van Fujicolor Benelux (voorheen BAC-color / Prestoprint in Steenbergen N.B.), het grootste fotolab in de Benelux.
Fujicolor Benelux wordt ook door diverse fotozaken gebruikt in hun 2-dagenservice, bv Foto Frans van Binsbergen in Sittard en Foto BruPo in Maastricht. Uploaden kan in de zaak via een Fujicolor-Order-It terminal. Als je echter via hen bestelt betaal je een vaste prijs voor 11,4x15 formaat van €0,29 per foto. En dat terwijl je via Hema en FotoQuelle wel korting krijgt bij grotere aantallen. Misschien dat je daar een betere kwaliteit afdruk krijgt?
Ik weet het niet, want ze zijn niet in de test meegenomen.
Dat moeten we binnenkort dan maar eens doen.

Zowel bij FotoQuelle als bij de Hema zijn de achterkant van de prints zijn op dezelfde manier voorzien van een code met de bestandsnamen (afgedrukt door een matrixprinter) en ook de prijsstickers op de enveloppe zijn exact hetzelfde. Beiden zijn kennelijk zelfs door dezelfde terminal (wat dat dan ook moge zijn) gegaan (terminal 4).
De wijze van bestandsnummering met codes op de achterkant van de afdruk is ook identiek.
Daarnaast staat in de linkerbovenhoek van de enveloppe met vette letters nagenoeg hetzelfde nummer afgedrukt (S11-33 bij Hema en S11-35 bij Foto Quelle).

Waarschijnlijk wordt het 11,4x15 formaat bij Foto Quelle en Hema op een ander manier behandeld dan het 10x15 formaat als je dat in het filiaal op CD-ROM zou aanbieden. Zowel bij Foto Quelle als bij Hema is het mogelijk om op CD-rom je bestanden aan te leveren voor ontwikkeling, maar het 11,4x15 formaat is daarbij bij (nog) niet mogelijk.
Het 11,4x15 formaat (eigenlijk 11,4x15,2) is wel via de internetservices bestelbaar.
Bij Hema was dat al langer mogelijk, maar sinds kort kan het 11,4x15 formaat ook bij fotoquelle.nl via internet afgedrukt worden.
Bij moederbedrijf fotoquelle.de is dat (nog) niet mogelijk.
Overigens: bij Fotoquelle.de beweert men dat alle Duitse Quelle foto’s op Fujicolor Crystal Archive papier afgedrukt worden en dat dat in de afdrukcentrale van Fujicolor (D) gebeurt.
Bij Hema en Foto Quelle Nederland krijg je je afdrukken op merkloos papier.

Profotonet, eigenlijk een buitenbeentje in het hele verhaal, want geen grootgrutter, heeft een eigen fotovaklab waar allerlei mogelijkheden zijn die de grote centrales niet of in mindere mate bieden.

7. Service

De geteste aanbieders hebben (m.u.v. de drie één-uurs-services) allen de mogelijkheid om via hun website je fotobestanden te uploaden, waarna je ze enkele dagen later in een filiaal van jouw keuze kunt afhalen.
Dat uploaden kan bij de meeste aanbieders op verschillende manieren, bv met een niet al te uitgebreid Java-appletje dat snel gedownload en geinstalleerd kan worden.
Veel aanbieders hebben daarnaast de mogelijkheid een programma te downloaden (of op CD-ROM in de winkel te halen), waarmee je je bestellingen off-line kunt voorbereiden.

De uitgebreide software heeft voor internetters die nog via modem-telefoon internetten het nadeel dat het wel erg lang duurt om de software te downloaden. Uiteraard is het downloaden van de off-line software eenmalig.
Het voordeel is dat je vantevoren je order op je gemak off-line kunt samenstellen en daarna op CD branden. Vervolgens kun je de CD in de winkel afleveren en enkele dagen later je foto's (plus CD) weer ophalen. Handig én, het kan voor telefooninternetters (dure) uploadtijd besparen.

Voor de duidelijkheid. Bij deze test is geen gebruik gemaakt van de bovengenoemde mogelijkheid. Er is uitsluitend geupload via internet.

Bij alle geteste webdiensten (AH, MediaMarkt, Hema, FotoQuelle, Trekpleister, Profotonet, Kruidvat en Blokker) krijg je na het uploaden van je foto’s een mailtje ter bevestiging van de order. Ook krijg je, zodra je order gereed is een bericht dat je je foto’s over x dagen (afhankelijk van de transporttijd tussen afdrukcentrale en filiaal) bij het filiaal van jouw keuze kunt afhalen.

Hema en FotoQuelle zijn hier het duidelijkst en het snelst in.
Beide aanbieders waren het snelst (ook bij een gecombineerde order met meerdere afdrukformaten) in het afhandelen van de order. Meestal krijg je bij hen binnen twee dagen bericht dat je order compleet is. Bij deze test konden de zaterdagnacht / zondagochtend doorgemailde foto’s op dinsdag afgehaald worden. Deze snelheid is bij beide aanbieders geen uitzondering. Alleen in drukke tijden (eind zomervakantie, kerstperiode) kan het wat langer duren. Daarnaast garanderen Hema en FotoQuelle ook bij het afronden van hun order dat je foto’s de eerste werkdag na het ontvangen van het “uw foto’s zijn gereed-mailtje” ook kunt afhalen. Alleen op maandag worden geen foto’s geleverd.

Niet-grootgrutter Profotonet deed het in de test net zo snel. De op dinsdag geuploade foto's werden direct met een mailtje bevestigd, de volgende dag in productie genomen, met opnieuw een mailbevestiging en op donderdag (2 dagen na uploaden!) lagen ze al thuis in de brievenbus.

AH, Kruidvat, MediaMarkt en Trekpleister zijn wat vager in het “gereedmailtje”. Zij melden “uw order kan over 1-2 dagen”, of soms “2-3 dagen” in het filiaal afgehaald worden. Dit heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat de bij hun bestelde foto’s uit Duitsland moeten komen, terwijl die van Hema en FotoQuelle gewoon in ons eigen Brabant afgedrukt worden.

Blokker vormt een uitzondering in de reeks. Bij Blokker krijg je GEEN bevestiging wanneer de order gereed is. Het enige wat zij sturen is een ontvangstbevestiging van je order, met een verwijzing naar hun website met levertijden waar je een indicatie kunt vinden hoe lang het ongeveer zou moeten duren. Daarna is het dus op goed geluk naar de winkel gaan in de hoop dat je foto’s klaar zijn.

Zoals gezegd, de foto’s zijn via internet allen op zondagochtend opgestuurd.
In volgorde van aankomst werden ze afgehaald bij: Hema en FotoQuelle (dinsdag), Kruidvat en Albert Heijn (woensdag), Trekpleister, Mediamarkt en Blokker (donderdag).

Bij Mediamarkt en Kruidvat liggen de foto’s in de winkel in een grote bak op order-nummer gesorteerd, waar alle klanten verzocht worden hun bestelling zelf eruit te halen. Persoonlijk stoort het mij niet eens zoveel dat derden ongevraagd mijn foto’s kunnen bekijken. Bij Trekpleister is dat voor analoge opnames of via de winkel ingeleverde CD-s ook het geval, maar de digitale bestellingen liggen achter de toonbank.
Wat mij echter zwaar tegenvalt bij Kruidvat en bij Mediamarkt is dat de cassiere niet controleert of het ook wel mijn foto’s zijn die ik kom afrekenen.
Iedereen kan zomaar andermans foto’s uit de bak vissen, ze afrekenen en mee naar huis nemen.
Bij alle overige aanbieders wordt er expliciet gevraagd naar een orderbevestiging en komen de foto’s netjes vanuit een voor klanten niet toegankelijke bak.
Tevens bleek de order bij het Kruidvat en Mediamarkt in twee verschillende zakjes te zitten. De cassiere bij Kruidvat zal het worst zijn geweest, want ze wees er mij niet op toen ik maar 1 van de 2 afrekende en mee naar huis nam. Na een half uurtje kwam ik er (thuis) achter dat er maar 7 foto’s in de eerste zak zaten. Er ontbrak nog een foto en die bleek in het tweede zakje te zitten (jawel; 1 foto!). Dus hup op het fietsje en weer terug. Een dag later had ik bij Mediamarkt mijn les geleerd, dus snel gezien dat ook daar de achtste foto in een apart zakje zat.
Wat dat betreft hebben de andere aanbieders het beter voor elkaar. Zij waren wel zo slim om de verschillende formaten (9 en 10-serie of 10 en 11-serie) in één zakje te stoppen. Bij de Hema worden zelfs vergrotingen van 20x30, die niet in een klein zakje passen, netjes aan de enveloppe met het 11-formaat vastgeplakt, is mijn positieve ervaring tot nu toe.

Bij AH, Mediamarkt, Trekpleister en Kruidvat, werd de bestelling vergezeld door een (gratis) indexprint, waarop in het klein je bestelde foto’s overzichtelijk afgedrukt zijn, voorzien van hun respectievelijke bestandsnamen.
Zowel bij de 10x15 als bij de 9x13 indexprints van Kruidvat en Mediamarkt is er helaas geen relatie tussen de bestandsnamen van de afgedrukte foto's en de oorspronkelijke bestandsnamen.
Trekpleister en AH laten de oorspronkelijke bestandsnaam ongewijzigd. Op de indexprint is direct duidelijk welke indexfoto van welk bestand afkomstig was. Heeft je foto bijvoorbeeld de bestandsnaam "PC280030" dan staat bij de desbetreffende foto op de index ook "PC280030"
Bij Kruidvat en Media Markt vind men het kennelijk noodzakelijk de door jouw gekozen bestandsnaam te vervangen door een geheel onduidelijke cobinatie van letters en cijfers.
"PC280030" wordt bij Kruidvat "..383_1129408589872_5.JPG" en bij Mediamarkt wordt dezelfde naam geconverteerd tot "..905.43516CF42DD5A.JPEG". Zelfs de extensie is verschillend.

De foto-index van Media Markt.
De bestandsnamen waren tijdens het uploaden toch echt anders.
Klein detail, staat in de linkerbovenhoek bij AH, Trekpleister en Kruidvat netjes het logo van desbetreffend bedrijf, Media Markt gebruikt deze moeglijkheid niet en heeft het CeWe-logo (het rood-geel-blauwe beeldmerk) gewoon laten staan.

Achteraf kan het een heel gepuzzel zijn als je meedere bestanden met hetzelfde onderwerp op je harde schijf hebt staan om te achterhalen welke nu ook al weer afgedrukt is. Erg handig van Kruidvat en Mediamarkt.
Ik heb mijn camera zodanig ingesteld dat ik aan de bestandsnaam kan zien op welke datum de foto gemaakt is. Zou de indexprint die bestandsnamen ongewijzigd laten, dan kan ik dat aan de indexprint die datum ook zien.
Maar helaas...

Het mapje van Blokker meldt doodleuk dat je bij hen ook een gratis indexprint zou krijgen, maar bij mijn bestelling was dat niet het geval.

Bij Hema en FotoQuelle is er geen indexprint, maar staan de bestandsgegevens (naam plus afdrukdatum) met een matrixprinter op de achterkant van de foto afgedrukt. Heb je thuis wat met Photoshop liggen spelen en eenzelfde foto in verschillende kleur-helderheden of contrasten laten afdrukken, dan is op een indexprint nauwelijks meer te zien welke afdruk nu bij welke bestandsnaam hoorde. Bij Hema en FotoQuelle heb je dit probleem duidelijk niet, zodat je met name bij op elkaar lijkende foto’s veel makkelijker van elkaar kunt onderscheiden.

8. Formaat en afsnijden

Bestel je de eerste keer digitale foto-afdrukken, kijk dan goed uit of je een “ouderwetse” 10x15 afdruk wil hebben (in de 3:2 verhouding), of een “digitale” afdruk van 10x13,3 of 11,4x15.
Bij vrijwel iedere aanbieder wordt op de website dit verschil duidelijk uitgelegd, om verlies of afsnijden te voorkomen.
Zie ook de uitleg op deze website bij het onderdeel “prijs”.
Overigens; 10x15 wordt niet afgedrukt in exact deze maten, maar eerder als 10,2 x 15,2 (of soms 15,3).
Dit heeft veel te maken met het afsnijdproces, nadat een foto al afgedrukt is.
Zou een 10x15 foto op exact 10x15 afgedrukt worden, dan hoef het mes maar een fractie van een millimeter scheef of tever te liggen en de foto wordt met een storend wit randje afgesneden. Om dit te voorkomen wordt de foto iets groter dan 10x15 cm afgedrukt en daarna weer afgesneden tot 10x15. De vakhandelaar meldt bijna altijd op zijn website dat de klant er rekening mee moet houden dat er 2 a 3 % van de maten overbelicht wordt, de meerderheid der grootgrutters maakt daar geen woord aan vuil.
Houdt dus rekening met 1 tot 2 mm wegval aan de randen!

Bij de 8 ingestuurde testfoto’s was deze wegval met name bij de VTS-foto (foto 1) goed te zien aan de bovenkant waar bij sommige aanbieders de groene streep vrijwel volledig in beeld stond, maar bij sommigen ook bijna volledig weg was gevallen.
Ook met name de rechterzijkanten vertoonden zichtbare afsnijverschillen.

Slechtste afsnijder c.q. belichter is duidelijk de Hema 1-uursservice.
Bij de 1-uursservice in Sittard zat er een opvallend wit randje aan de bovenkant van de foto en was er dus te ruim afgesneden (eigenlijk, niet ruim genoeg belicht).
Ook aan de linkerzijkant zat er een wit randje maar dat was iets minder opvallend dan aan de bovenkant.
Bij dezelfde service in Roermond was het omgedraaide het geval en was er bijna 2 mm van de bovenkant teveel afgesneden, waardoor de volledige groene rand weggevallen was.

		Slechtste afsnijder uit de test: beide Hema 1 uurs services. Hiernaast een scan van de afdruk van Hema Sittard. Zowel aan de bovenkant als aan de linkerzijkant een witte streep die ontstaan is door een niet juist op elkaar afgestemde wijze van belichten en afsnijden. In het originele bestand zijn de randen niet wit, maar groen (bovenrand) of grijs (linkerrand)

Aan de rechterzijkant, waar iedere aanbieder ruim twee millimeter ruimte overhield tussen de rand van het kleurenspectrum en de rand van de foto, presteerden beide Hema 1-uurs-services het om minder dan 1 mm over te houden.

Bij Blokker was aan de bovenkant de groene streep volledig weg.
AH, FotoQuelle en de Combi-vakfotograaf hielden een fractie van de streep over.

De rest van de aanbieders hadden betere afsnij-resultaten.
Beste afsnijder/belichter uit de test was duidelijk Profotonet.
Als enigen waren bij hen de boven- en onderrand exact afgesneden.
Niets teveel, niets te weinig.
Laat u echter niet teveel beinvloeden door een millimeter mee of minder.
Belangrijk om te weten is dat er verwaarloosbare hoeveelheden (2 tot maximaal 3%) aan de randen kunnen wegvallen, maar nog belangrijker is dat er geen storende witrand komt doordat te weinig wordt afgesneden (nogmaals, eigenlijk: dat de foto een fractie te klein wordt afgedrukt voor het snijden).

Zoals gezegd, alleen de 1-uurs service van Hema blijkt zelfs dat niet te kunnen.
Een dikke onvoldoende voor Hema 1 uur wat afsnijden betreft.

9. Kleurenspectrum

Kleuren en kleurencombinaties zijn vaak erg subjectieve zaken. De een vindt vol groen gras het mooiste, de ander vindt wat feller of zonniger uitziend groen mooier. Dat neemt echter niet weg dat voor een goede fotoprint een juiste samenstelling van de chemicaliën vereist is.
Is deze samenstelling niet in orde dan is het risico op kleurfouten groot.
Van tijd tot tijd moet controlere en verversing plaatsvinden.

Uit de test blijkt dat de grote afdrukcentrales het wat dat betreft niet zo nauw nemen.
Het spectrum aan de rechterzijkant van de VTS-foto zou in het ideale geval een continu proces van in elkaar overlopende kleuren moeten zijn.
Bij Blokker was de chemie duidelijk aan vervanging toe.

Kleurenspectra, van links naar rechts: Blokker, Hema 1 uur (Sittard), Hema 1 uur (Roermond), Albert Heijn,
Hema, Foto Quelle, Combi Delahaye Geleen, Kruidvat, Mediamarkt, Trekpleister.

Alhoewel deze scan van de afdrukken lang niet zo duidelijk is als het origineel, valt wel te zien dat er bij Blokker het indigo-gedeelte van het spectrum geheel vervangen is door blauw. Verder zit er een streep (discontinuiteit) in het violet bovenaan en valt het lichtblauw in het midden wel erg licht uitvalt. Het lijkt bijna alsof er een wit gebied in het lichtblauw zit.

Bij Mediamarkt, Kruidvat en Trekpleister is (moeilijker op deze scan, maar in het echt onmiskenbaar) te zien dat er een discontinuiteit in het geel zit, ongeveer een cm boven de onderrand van het spectrum. Ook is bij die drie duidelijk te zien dat het brede indigo-gedeelte dat bij de andere exemplaren aanwezig is tot licht paars is verworden.
De andere kleuren komen eveneens minder vol over dan de rest van de afdrukken.
Het lijkt net alsof de kleuren licht beginnen weg te bleken.

Let verder op de opvallende verschillen in het groen over de hele linie en op de licht uitvallende stukken blauw bij Hema en Foto Quelle.

Profotonet (niet op bovenstaande scan!) heeft qua kleuropbouw vrijwel hetzelfde spectrum als Hema/FotoQuelle, maar valt minder licht uit in het lichtblauwe gedeelte.

Conclusie: in ieder geval een dikke onvoldoende voor het kleurenspectrum van Blokker.
Daarnaast laten ook de spectra van Mediamarkt, Kruidvat en Trekpleister duidelijk te wensen over.
Hema en Foto Quelle tot slot te weinig in het lichtblauwe gedeelte.
Wat volledigheid en continuïteit betreft, is Profotonet de winnaar.

10. De vingerafdruk van de machine

Bestaat er al zoiets als de vingerafdruk van een afdrukmachine, dan zou je op grond van het kleurenspectrum wellicht tot de conclusie kunnen komen dat de afdrukken van Media Markt, Kruidvat en Trekpleister bij CeWe hoogstwaarschijnlijk door dezelfde machine zijn afgedrukt.

Wat betreft de 9x13 afdrukken van Mediamarkt en Kruidvat kan met 100% zekerheid gesteld worden dat beide fotoreeksen, alhoewel via verschillende uploadservices bij een verschillende aanbieder op exact dezelfde machine zijn afgedrukt!
De vingerafdruk van de machine blijkt zich niet aan de voorkant van de afdruk, maar aan de achterkant te bevinden!!!

De foto’s zijn niet alleen identiek van kleur, ze hebben aan de achterkant alle 8 exact, maar dan ook EXACT dezelfde slijtagesporen (aandrukrol? Vervuilingen op een afsnijrand?) opgelopen ergens in de printmachine.
De sporen (een twintigtal beschadigingsstrepen in de lengterichting), zijn identiek in aantal, plaats en breedte. Hieronder een foto waarop een leeslamp de achterkant van de afdrukken schuin verlicht om de sporen zo duidelijk mogelijk zichtbaar te maken.

De vingerafdruk van de CeWe printer

Vooraan (onderop) de afdruk van Media Markt.
Achteraan (bovenop) de afdruk van Kruidvat.

Ter herinnering:

In een test van de consumentenbond in april 2005 werden naar de 'online fotocentrales' van Kruidvat, Dixons, Trekpleister, Kodak, D-foto's, Schlecker, Blokker, Hema, Albert Heijn, Etos, Combifoto, Fuji en Mediamarkt drie keer tien foto's gestuurd om te laten afdrukken.

Eindconclusie van de Consumentenbondtest:
Voor de meest constante afdrukkwaliteit van de kiekjes kunnen consumenten het beste terecht bij Dixons, Kodak en Kruidvat.

Media Markt was niet goed genoeg voor de top 3 .......

Ter herinnering 2:

De MediaMarkt is de grote winnaar van de AD-fototest. Het Algemeen Dagblad onderzocht in september 2004 de kwaliteit en de prijs van het afdrukken van digitale foto's door 40 verschillende bedrijven. De MediaMarkt won op alle punten, het concern drukte de foto's het goedkoopst af met de beste kwaliteit.

Kruidvat kwam niet voor in de top tien ........

11. Nog een vingerafdruk !

Op grond van de opvallende overeenkomsten op de achterkant van de 9x13 prints van Media Markt en Kruidvat ben ik op de andere prints ook gaan zoeken naar sporen.
Alhoewel minder opvallend, bleken er inderdaad nog prints van verschillende aanbieders te zijn met dezelfde sporen.
Hieronder een foto ter illustratie.


Drie vingerafdrukken, opnieuw van de centrale van CeWe Vooraan (onderop) de afdruk van Kruidvat. Midden de afdruk van Trekpleister. Achteraan (bovenop) de afdruk van Media Markt. Als gevolg van de minder diepe sporen, zijn deze op de foto helaas niet allemaal even zichtbaar te maken.

De hierboven getoonde afdrukken zijn de achterkanten van de prints van de 10x15 VTS-foto. Op het eerste gezicht lijken de beschadigingssporen van Kruidvat (onderste) op de andere twee, maar bij een meer dan vluchtige beschouwing valt onmiddellijk op dat een aantal sporen duidelijk niet op de andere twee prints doorlopen.
Ook bij een dwarsverschuiving van de prints passen de sporen niet op elkaar.

Alhoewel de sporen op de foto niet allemaal even duidelijk afgebeeld worden, valt met het papier in de handen snel te zien dat ze allemaal in elkaar over lopen.
Even rechts voorbij het midden loopt een spoor dat onderbrekingen kent op de print van Trekpleister.
Hetzelfde spoor heeft hetzelfde type onderbrekingen op de print van Media Markt.

Behalve dat dus de 9x13 prints van Media Markt en Kruidvat door exact dezelfde printer gegaan zijn, zijn klaarblijkelijk ook de 10x15 prints van Media Markt en Trekpleister door exaxt dezelfde printer afgedrukt!

12. Automatische correcties in de centrale

Dat een kleurenprint van een digitaal bestand de tinten op een beeldscherm niet kan benaderen als een of meerdere kleurstoffen niet compleet zijn behoeft verder weinig toelichting. Als het blauw op is kan er ook geen prachtige blauwe lucht op je afdruk verschijnen. Van de kleurenspectra die geen opvallende defecten hadden, zou je mogen verwachten dat de afdrukken elkaar niet ver kunnen ontlopen.
Niets is minder waar.
Bij diverse foto's waren er zeer opvallende verschillen.
Het beste waren deze verschillen zichtbaar bij de prints van foto 3.

Foto 3 is gemaakt in een met zeer dik mos bedekt bos op een volledig bewolkte dag. De kleur van het mos was een helder en vol groen.
Omdat me de kleur ontzettend aansprak ter plekke, heb ik diverse foto's met verschillende belichtingen gemaakt. Eén van die foto's (nr. 3 dus) die ik op het schermpje van mijn fototoestel het meest overeen vond komen met de werkelijke kleuren maakte deel uit van de genoemde testserie.
Op het beeldscherm van mijn pc kwamen de kleuren goed overeen met de volheid van het groen in mijn herinnering. De verschillen bij e afdrukken waren enorm.
Hieronder 4 resultaten (tegelijk ingescand).

Boven: scan van 4 verschillende afdrukken van hetzelfde bestand.

Linksboven Albert Heijn: veel te fel opgehaalde gedeeltes
Rechtsboven Hema 1 uur service Sittard: veel te donker
Linksonder de Combi Delahaye: de enige van de 10 (!!!) die de kleuren redelijk juist en zo te zien nagenoeg onbewerkt afdrukte.
Rechtsonder: Hema, op plekken werd het volgroene mos zelfs tot geel opgehaald.

Zoals aan de 4 scans hierboven te zien is, waren de resultaten in de meeste gevallen ronduit bedroevend. Met uitzondering van Combi Delahaye was geen van de 10 afdrukkers in staat om een afdruk te maken die de werkelijkheid ook maar enigzins benadert.
En was er een uitzondering (Hema 1 uurs-service, scan rechtsboven), dan leek de foto een bruine kleurzweem te hebben die nog het best vergeleken kan worden met die van een in de loop van 300 jaar verdonkerde vernislaag op een of ander (ooit prachtig geschilderd) schilderij.

Met name de afdrukken van de CeWe-centrale, maar ook die van Fujilab en Kodak, lijken op een dusdanig kunstmatige manier behandeld dat het niet om aan te zien is.
Vrijwel zonder uitzondering wordt de groene moskleur opgehelderd tot een kleurtje dat leek op een in zonneschijn badend felgroen mosdek.
En dat terwijl het toch volledig bewolkt was ten tijde van de opname.
En al was het zonnig geweest, de begroeiïng was zo dicht dat er maar heel weinig van dat licht de grond daadwerkelijk bereikt zou hebben.

Nu komt het regelmatig voor dat klanten klagen over foto-afdrukken die de originele kleuren onvoldoende benaderen. Het meest gehoorde antwoord van de klachtenservice of de kassa-medewerkster is dan dat "onze afdrukcentrale de bestanden echt zo afdrukt zoals u ze aanlevert." "Als u niet tevreden bent over de afdrukken, dan ligt dat aan de kwaliteit van de door uzelf aangeleverde bestanden".

Meestal worden dit soort reacties gegeven door de klantenservice van uw foto-service.
NIET door de afdrukcentrale zelf, want zij communiceren meestal niet rechtstreeks met de klant.
Iemand van Kruidvat, Blokker of wie dan ook, meestal geen deskundige op foto-gebied, geeft in zo'n geval antwoord op een vraag waarvan hem/haar de strekking volledig ontgaat. Een goede klantenservice klaagt vervolgens zelf bij de afdrukcentrale en is eventueel bereid uw foto's nogmaals af te laten drukken.
Is het euvel dan verholpen, dan is dat wel zo prettig voor de klant, maar in het geval van foto's zoals die in bovenstaand voorbeeld, blijkt het probleem meestal niet opgelost te kunnen worden.

Veel problemen van niet kleurecht weergegeven fotoprints doen zich voor bij onderbelichte foto's. Vaak blijken dan de kleuren op de afdruk veel helderder dan op grond van de oorspronkelijke opname verwacht zou mogen worden.

Alhoewel aanbieders van printservices vaak het tegendeel beweren, worden bij de meeste afdrukcentrales de geuploade bestanden WEL DEGELIJK bewerkt alvorens de fysieke print gemaakt wordt.

Hiermee is direct weer een punt gescoord door de vakman, in dit geval Combi Delahaye, maar het had net zo goed een andere vakman geweest kunnen zijn.
Heb je klachten, of speciale wensen, dan is de vakman bereid (en in staat) om zo goed mogelijk aan die wensen te voldoen.
Zo kun je er vaak terecht voor zogenaamde 0-prints, of ongecorrigeerde afdrukken. Als je het aangeeft kan hij erg veel voor je betekenen.
Maar het kost wat meer dan bij Appie.

De website van fujifilm.de (fabrikant van de Frontier printers, een vaak gebruikte printer voor afdrukwerk) laat geen twijfel bestaan over het automatisch corrigeren van afdrukken door de printer.
In hun toelichting over ICC-profielen wordt gesteld (vrij vertaald):

"Het Frontier Minilab herkent aan de EXIF-header van een beeldbestand of dit bestand door een digitale camera geproduceerd werd. Als zulks het geval is, worden er automatisch beeldcorrecties toegepast. Daarbij worden meestal de helderheid, contrast en saturatie verhoogd. Deze correcties hangen van de EXIF-header en van de beeldinhoud af. Ieder beeld wordt individueel gecorrigeerd."

En even verder: "Om foto's uit de digitale camera via het Frontier minilab zonder deze automatische correcties af te drukken, moet men de EXIF-informatie uit de header van het beeldbestand verwijderen".

Een van de mogelijke opties die daarbij genoemd worden is het freeware programmaatje Exifer for Windows, dat dit klusje trouwens in een handomdraai voor een groot aantal bestanden gelijktijdig kan doen.

Omdat alle bij de test geuploade bestanden, met uitzondering van foto 1 uit de VTS-test, inderdaad de originele EXIF-data bevatten, is de conclusie nu snel gemaakt.
Een volgens de automaat lang belichte foto zou wel eens, als hij donker uitvalt, onderbelicht kunnen zijn. En daarom maakt de automaat de in zijn ogen juiste correcties en komt het printje er heel anders uit te zien dan op het scherm.
Voor de per ongeluk onderbelichte vakantiefoto's van tante Mien mag dat misschien wel gelden, maar er zijn ook nog mensen die sommige foto's bewust onderbelichten.
En dat laat de printer dus niet ongestraft!
Zie ook de uitsnede van het fabriekslandschap uit foto 2 hieronder.


Het origineel. Van de vóór de zon staande schoorsteen is ondanks de felle achtergrond toch nog een ononderbroken stukje in het midden zichtbaar		De afdruk van Foto Quelle Doordat een aanzienlijk deel van de foto zwart is, denkt Fujilab kennelijk dat de opname qua helderheid sterk gecorrigeerd moet worden. Resultaat: de schoorsteen wordt onderbroken en het lijkt bijna alsof de zon zich ervoor bevindt.

Is het dan echt niet mogelijk je foto ongecorrigeerd te laten afdrukken?
Ja en nee.

Bij de grootaanbieders uit de upload-test, maar ook bij allerlei andere firma's bestaat er geen mogelijkheid om aan te geven dat je je foto ongecorrigeerd wil af laten drukken.
Fuji noemt het verwijderen van de EXIF informatie uit het beeldbestand als mogelijke oplossing, hetgeen ik eerdaags zeker ga uitproberen (uitaard opnieuw bij meerdere centrales).
Daarnaast bestaan er diverse internetservices waar men expliciet kan aangeven in het bestelproces dat men de aangeleverde bestanden ongecorrigeerd afgedrukt wil hebben.

Een voorbeeld van zo'n aanbieder in Nederland is profotonet.nl (voorheen agfanet.nl).

Een week na de test met de grootgrutters heb ik daarom dezelfde foto's ook bij Profotonet laten afdrukken.
Ik moet zeggen dat de kwaliteit werkelijk met kop en schouders boven de in deze test benaderde 10 afdrukservices uitsteekt.
Grandioos.
Met name de afdruk van de mosfoto (foto 3) was zeer overtuigend, want vrijwel identiek aan de originele situatie (of beter gezegd: het lijkt er verdacht veel op dat Profotonet als enige van de geteste aanbieders niet met het bestand heeft ziten rommelen, maar ongewijzigd heeft afgedrukt).
En potverdorie, zelfs al zonder het op hun website beschikbaar gestelde ICC-profiel komen de afdrukken zeer dicht in de buurt van wat ik op mijn scherm zie.
Het kan dus toch, daarover in een later stadium wellicht meer.
Enige nadeel; het kost wat meer dan bij Appie, maar dan heb je ook wat.
De 8 foto's uit de testset kostten bij profotonet.nl €0,32 per stuk, inclusief verwerkings / verzend en administratiekosten was het €5,54 en ik kreeg de foto's in een stevige kartonnen enveloppe al twee dagen na uploaden thuis in de brievenbus.

13. Scherpte

De scherpte van de foto’s kan o.a. aan de afgedrukte letters op diverse plaatsen op de VTS-foto redelijk goed beoordeeld worden.
Zelfs al zou deze foto niet worden afgedrukt in deze test, dan nog kan er al een overduidelijke verliezer worden aangewezen wat betreft scherpte.
Ronduit slecht zijn de afdrukken van de Hema 1-uursservice, zowel in Sittard als Roermond.
Bij ieder niet rechtlijnig object dat toch een vloeiende rand heeft (eigenlijk alles wat cirkel of ellipsvormig is), valt onmiddellijk te zien dat er jpg-compressie heeft opgetreden bij de verwerking tot afdruk.
Er komen blok of streepachtige patroontjes op de foto, die op de VIT-foto goed te zien zijn aan de rand van de T-shirts die de dames dragen, maar ook op een gewone foto, zoals bijvoorbeeld een afdruk van een boogbrug, zie je hetzelfde storende effect.
Kijken we alleen naar de scherpte van de letters op de groene onderrand van de VIT-foto, dan komt Blokker zonder twijfel met afstand als slechtste uit de bus. De toch niet echt kleine letters worden wazig afgedrukt. Het verschil tussen een kleine e en een kleine a is zelfs niet meer te zien.
Ook Kruidvat, Mediamarkt en Trekpleister zijn niet echt scherp te noemen.
Hier zie je bijvoorbeeld op het koolzaadveld erg softe, onscherp aandoende overgangen tussen het geel van de bloemen en het groen van blad en steel. Eenzelfde softheid die je bijvoorbeeld in de gekleurde lijnen op de koffiepotten terug te vinden is.
De scherpste foto's waren die van Profotonet, hetgeen met name op de VTS-foto (foto 1) zeer duidelijk aan de kleine lettertjes te constateren viel.
De scherpst leesbare letters onder de grootgrutters zijn die van Hema en FotoQuelle, op de voet gevolgd door de afdruk van de Combi-vakman.

14. Papier

Het papier waarop de foto’s werden afgedrukt verschilt van plaats tot plaats.
Zelfs bij één en dezelfde aanbieder worden klaarblijkelijk voor verschillende formaten soms ook verschillende papiersoorten gebruikt.
Voor een overzicht, zie de tabel hieronder.

*Aanbieder*	*Papier*	*Formaat*
Albert Heijn	AGFA Prestige	10x13,3 en 10x15
Blokker	Kodak Royal	10x13,3 en 10x15
Combi 1 uur	AGFA Photo Sensatis	10x13,3 en 11,4x15
Profotonet	AGFA Photo Sensatis (sinds 10-11-2005 schijnt Profotonet Kodak-papier te gebruiken)	10x13,3 en 10x15
Kruidvat	Kodak Royal Fujicolor Crystal Archive	9x13 10x15
Media Markt	Kodak Royal Fujicolor Crystal Archive	9x13 10x15
Trekpleister	Fujicolor Crystal Archive	10x13,3 en 10x15
Hema 1 uur Sittard	AGFAPHOTO	10x15 en 11,4x15
Hema 1 uur Roermond	AGFAPHOTO	10x15 en 11,4x15
Hema digi webservice	merkloos	10x15 en 11,4x15
Foto Quelle	merkloos	10x15 en 11,4x15

Hema en FotoQuelle gebruikten merkloos (Fuji?) papier. Dit papier is iets dunner dan het Fuji Crystal Archive papier.
De stevigste papiersoorten waren duidelijk AGFA Photo Sensatis en Kodak Royal.
Als je je foto’s inplakt in een album merk je weinig van die verschillende diktes.
Voor het in de handen houden is het iets dikkere papier wat prettiger.
Daarnaast gaat het dikkere papier bij plotselinge temperatuurs- of vochtigheidswisselingen niet zo snel golven als bijvoorbeeld de dunnere soort die Hema en Foto Quelle gebruiken.

NB, sinds 10-11-2005 schijnt Profotonet geen gebruik meer te maken van AGFA Professional Laser II papier.In plaats hiervan is men overgestapt op Kodak Professional Endura.
De verwachting is dat andere aanbieders ook gaan overstappen op een andere papiersoort omdat het AGFA papier niet meer leverbaar zou zijn. In mijn deze test (eind okt. 2005) heb ik dit (nog) niet kunnen constateren.

15. Prijs

Overal werden dezelfde 8 foto’s afgedrukt. Er bestaan aanzienlijke prijsverschillen in het totaal te betalen eindbedrag. Soms wordt dit veroorzaakt door de gehanteerde verwerkingskosten die eenmalig per opdracht gerekend worden. De meeste aanbieders brengen hiervoor €0,99 in rekening, maar bij de Mediamarkt is dit gratis. Ondanks dat de foto’s van Kruidvat, AH, Trekpleister en Mediamarkt door dezelfde centrale (CeWe color) behandeld worden, bestaan ook hier onderlinge prijsverschillen. Deze worden met name veroorzaakt doordat niet iedere aanbieder dezelfde afdrukformaten lijkt aan te bieden, waardoor de 4:3 foto’s soms op 10x13,3 , soms op 9x13 en soms op 11,4x15 werden afgedrukt.
Daarnaast blijkt van deze 4 aanbieders dat de bij AH afgedrukte 10x15 op AGFA-prestige papier wordt afgedrukt, terwijl de andere 3 hun 10x15 op het iets dunnere Fujicolor Crystal Archive papier afdrukten.
De door mij uitgevoerde test biedt geen garantie dat bij herhaling hetzelfde blijft, want er verschijnen regelmatig meldingen op internet dat de gebruikte papiersoort niet bij iedere aanbieder altijd dezelfde is.
Veel hangt af van het gekozen formaat, maar ook van de samenstelling van de opdracht.

Wie de websites goed doorspit ziet na wat gepuzzel dat ook de aanbieders van de CeWe-centrale het 4:3 formaat hanteren. Men drukt dan de foto in het 4:3 formaat af op dezelfde machine als waarop men de 10x15 foto’s afdrukt, maar snijdt vervolgens het papier al na 13,3 cm af. Je krijgt zo een foto van 10x13,3 cm, waarvoor men dan weer dezelfde prijs rekent als een 10x15 foto. Het formaat 10x13,3 wordt dan vaak niet in de prijstabel genoemd, maar behoort wel degelijk tot de mogelijkheden. Daarom spreekt men op bij veel websites en fotohandelaren dan van het 10-formaat. De breedte van de afdruk hangt af van de verhouding waarin de foto wordt aangeleverd. Ergens anders op de site staat dan de opmerking dat als een foto aangeleverd wordt in een andere verhouding dan 3:2, de hoogte van de foto hetzelfde blijft en de afsnijdbreedte van de foto op de verhouding van de aangeleverde foto wordt aangepast. De klant wordt bij een aantal aanbieders tijdens het bestelproces echter niet gewezen op het bestaan van dat 10x13,3 formaat, vandaar dat in eerste instantie bv bij het Kruidvat voor 9x13 werd gekozen.
Bij een aantal aanbieders (zijnde de aanbieders die via CeWe-color werken plus die van de Blokker) krijgt de klant ook nog een zogenaamde indexprint, waarop in het klein een overzicht te zien is van de afgedrukte foto’s voorzien van namen of nummers.

De eindprijzen voor de 8 foto’s incl. verwerkingskosten:

Mediamarkt: €1,90
Blokker: €2,19
AH: €2,59
Trekpleister: €2,59
Hema: €2,80
Kruidvat: €2,94
Foto Quelle: €3,05
Hema 1 uur: €4,45 (=actieprijs, normaal tarief = €5,01)
Profotonet: €5,54 (=inclusief verzendkosten via post!)
Combi Delahaye 1 uur: €6,24

Let op: de afgedrukte formaten zijn niet bij iedere aanbieder gelijk, dus echt een eerlijke vergelijking is dit niet.
Wie prijzen wil vergelijken kan het beste naar de websites van de diverse aanbieders surfen.

De meeste aanbieders rekenen bij grotere aantallen afdrukken in één opdracht zogenaamde staffelkortingen.
Hierbij geldt hoe groter het aantal afdrukken, des te meer korting je krijgt.
Wie meer dan 100 foto’s in het formaat 10x15 besteld is bij de Mediamarkt en Blokker het goedkoopste uit.
Zij hanteren een staffelkorting waarbij dan de kosten nog €0,10 per foto bedragen.
Bij meer dan 500 foto’s wordt dit bij Mediamarkt met €0,09 nog een cent minder.
Voorlopig gelden de prijzen van Mediamarkt tot 31-12-2005.
Daarbij komt ook nog dat Mediamarkt geen €0,99 verwerkingskosten rekent.
Mediamarkt heeft echter slechts een twintigtal afhaaladressen in heel Nederland.
De overige aanbieders hebben allen enkele honderden afleveradressen en hebben hierdoor waarschijnlijk hogere transportkosten tussen de afdrukcentrale en het bezorgadres.
Voor wie prijs laat meetellen in zijn keuze:
Albert Heijn is met een prijs van €0,14 per foto (indien er meer dan 120 van het 10x15 formaat worden afgedrukt) de duurste uit de geteste aanbieders.
Toch loont het zich om de prijzen bij andere formaten te vergelijken, want diezelfde AH is voor een 20x30 cm afdruk weer (net) de goedkoopste uit de serie.

16. Samenvatting

Tot slot nogmaals een aantal zaken op een rijtje:

*Aanbieder*	*Afdrukcentrale*	Commentaar
Albert Heijn	CeWe	- Drukt als enige van de geteste CeWe-klanten de 10x15 af op het stevige Agfa Prestige papier - Foto's worden duidelijk bewerkt voor het afdrukken
Blokker	Kodak	- Indigo ontbreekt in spectrum, kleuren komen niet vol over - Stevig Kodak Royal papier - Foto-index ontbreekt - Foto's worden duidelijk bewerkt voor het afdrukken
Combi 1 uur	in eigen zaak AGFA (D-lab)	- Vol spectrum, alle kleuren aanwezig - Stevig Agfa Photo Sensatis papier - Foto's worden nauwelijks bewerkt voor het afdrukken - Weet waarover hij het heeft - Prints een stuk duurder dan bij andere aanbieders
Kruidvat	CeWe	- Service laat te wensen over - Foto's worden duidelijk bewerkt, bij (bewuste) onderbelichting tot soms onnatuurlijke resultaten - Onpraktische foto-index - geel in spectrum vertoont lichte streep
Media Markt	CeWe	-Foto's worden duidelijk bewerkt, bij (bewuste) onderbelichting tot soms onnatuurlijke resultaten - Onpraktische foto-index - Geel in spectrum vertoont lichte streep
Profotonet	eigen lab	- Foto's worden onbewerkt afgedrukt - ICC-profiel downloadbaar via website, hiermee kan het resultaat van de afdruk al op het beeldscherm (zeer dicht) benaderd worden - Meest complete spectrum - Foto's worden via post verstuurd in stevige kartonnen enveloppe
Trekpleister	CeWe	- Foto's worden duidelijk bewerkt - Geel in spectrum vertoont lichte streep
Hema 1 uur Sittard	in eigen zaak (AGFA D-lab)	- Foto's worden bewerkt - jpeg artefacten op afdruk - Slecht afsnijdwerk - Donkere vernisachtige zweem over alle foto's
Hema 1 uur Roermond	in eigen zaak (AGFA D-lab)	- Foto's worden bewerkt - jpeg artefacten op afdruk - slecht afsnijdwerk - donkere vernisachtige zweem over alle foto's - "1 uur" moet met een korreltje zout genomen worden
Hema digi webservice	Fujilab	- Foto's worden bewerkt - lichtblauw in spectrum vertoont kleine verheldering - Indigo breed en vol - Snelle en duidelijke order-afhandeling
Foto Quelle	Fujilab	- Foto's worden bewerkt - lichtblauw in spectrum vertoont kleine verheldering - Indigo breed en vol - Snelle en duidelijke order-afhandeling

17. Conclusie

Met uitzondering van de Combi vakman bewerkt iedere grootgrutters-printservice de aangeboden bestanden op 1 of meerdere duidelijk merkbare manieren. De vraag is of je dat als klant op prijs stelt of niet.
Voor een vakantiefotootje komt het vaak niet op een tintje lichter of donkerder aan.
Ben je hobbymatig met fotograferen bezig dan ga je al gauw iets hogere eisen stellen.
Een duidelijke winnaar onder de grootgrutters kent deze test wat mij betreft niet.
Laten we Profotonet ook meetellen (wat eigenlijk in eerste instantie niet de bedoeling was), dan wint deze aanbieder op bijna ieder onderdeel.
Bij iedere afdruk van de overige aanbieders vallen onvolkomenheden te constateren die dan weer bij andere aanbieders niet of minder optreden.
Wel zijn er een aantal duidelijke verliezers aan te wijzen: Blokker (onjuiste kleuren zowel in details als in spectrum), Kruidvat en Mediamarkt (bij 9x13 afdruk veel te kunstmatige opheldering van onderbelichte foto’s) en Hema 1 uurs service ( bar slecht in scherpte, jpeg-artefacten duidelijk zichtbaar, vernisachtig kleur en slecht afsnijden).
Wie twijfelt tussen Mediamarkt, Albert Heijn, Kruidvat en Trekpleister, die zou ik vanwege papier, service en kwaliteit dan toch naar aanraden AH te overwegen.
Ik vond hun afdrukken in de test net een fractie beter dan de andere drie.
En, Hollanders als wij zijn, je krijgt er ook nog Air-miles!
Je ziet, het heeft niks met fotografie te maken, maar marketing werkt toch!
Wie zich nauwelijks om kwaliteit druk maakt en zuiver op prijs richt hoeft ook niet lang na te denken en moet gewoon naar Mediamarkt gaan. Geen opstartkosten en een lage prijs per afdruk.
Maar wie op prijs afgaat moet zeker eens het web afspeuren want het kan nog goedkoper!

Een goede afdrukservice geeft een niet-goed geld-terug garantie.
Voor echte service, moet je naar de vakman. Het kost wat meer, maar als iets niet goed is, zijn zij vaak de eersten die er iets aan kunnen, maar vooral ook willen doen.
De vakman is afhankelijk van iedere tevreden klant.
Een grote afdrukcentrale gaat niet dood van een klantje minder.
Wie gaat voor snelheid en service, tegen een betaalbare prijs, kan het beste naar Hema of Foto Quelle (veelal in DA-drogisterijen af te halen).
Zelf ging ik al vaker naar de Hema en ik blijf dat voor de wat eenvoudiger plaatjes ook doen, ook al ben ik niet tevreden over de manier waarop ze serieus belichte en of bewerkte foto’s ophelderen.
Met dat soort foto’s ga je gewoon naar de vakfotograaf of naar een vaklaboratorium.

En wat mij betreft is dat vaklaboratorium Profotonet.
Geen ongewenste beeldbewerking, ICC-profiel beschikbaar, snelle en goede service en ja, ze zijn een beetje duurder. Sinds begin november levert Profotonet overigens ook naar België voor 1 euro extra verzendkosten.

Let op: voor afdrukken op het nieuwe papier heeft profotonet sinds medio november 2005 ook een nieuw ICC-profiel in de downloadsectie!

Die hogere prijs mag wat mij betreft wel; om een goede foto af te laten drukken ben ik bereid best wat meer te betalen.
AH, Blokker, Hema, FotoQuelle, Kruidvat, Media Markt en Trekpleister bieden de foto's (bij grote aantallen) ongeveer 3x zo goedkop aan, maar kunnen met hun tengeltjes niet van de digitale bestanden afblijven en gaan kleuren bijstellen, hebben hun kleurenspectrum niet op orde of gaan de belichting gigantisch ophelderen als het afdrukcomputertje dat het beste vindt.
Met testen gaan we natuurlijk door, ik heb de smaak goed te pakken.

Bij Blokker en de Hema 1-uur-service zien ze mij beslist nooit meer terug (hooguit om nog eens een test te doen).

Prijs-info van diverse aanbieders met veel consumenten- en gebruikerscommentaar is te vinden op
http://www.fotoapparatuur.nl/tarieven.asp en op http://www.onlinefotoservices.nl/features.php

PS, deze test is uiteraard slechts een momentopname. De resultaten zijn eenmalig en wellicht niet constant in de toekomst.
Mocht uit eigen waarneming blijken dat een aantal zaken veranderen, dan zal ik dat zeker melden.

Wordt vervolgd ...
(zo schreef ik in okt.2005)